Jak wygląda badanie przed szczepieniem?

W dzisiejszych cza­sach powielane są częs­to nieprawdzi­we infor­ma­c­je o szkodli­woś­ci szczepień. Według tych danych szczepi­on­ki powodu­ją NOP‑y, czyli Niepożą­dane Odczyny Poszczepi­enne. Infor­ma­c­je te powodu­ją, że wielu rodz­iców zas­tanaw­ia się, czy zaszczepi­e­nie dziec­ka jest dobrym pomysłem.

Wszys­tkie infor­ma­c­je, pod­da­jące wąt­pli­woś­ci bez­pieczeńst­wo szczepi­onek, są błędne. Dzieci warto szczepić, ponieważ może to je uchronić przed niebez­pieczny­mi choroba­mi. Ist­nieją oczy­wiś­cie przy­pad­ki, w których ze szczepi­enia należy zrezyg­nować lub je odroczyć. Aby mieć pewność, że nasze dziecko może bez­piecznie przyjąć szczepi­onkę, warto wykon­ać bada­nia przed szczepi­e­niem.

1. Jakie bada­nia powin­no się wykon­ać przed szczepieniem?
2. W jakim przy­pad­ku należy zrezyg­nować lub odroczyć szczepienie?
3. Bada­nia przed szczepi­e­niem – bada­nia genetyczne

Jakie badania powinno się wykonać przed szczepieniem?

Przed przyję­ciem szczepi­on­ki każdy pac­jent powinien prze­jść kwal­i­fikację. Najczęś­ciej lekarz osłuchu­je dziecko i zaglą­da mu do gardła, a następ­nie przeprowadza wywiad z rodz­icem. Niek­tórym rodz­i­com wyda­je się jed­nak, że po takim bada­niu lekarz ma zbyt mało infor­ma­cji, aby zak­wal­i­fikować dziecko do szczepi­enia. Jed­nak wbrew pozorom takie badanie mówi lekar­zowi już dość dużo o stanie zdrowia dziec­ka i może on pod­jąć decyzję o szczepieniu.

Oczy­wiś­cie ist­nieją wyjąt­ki, w których taka kwal­i­fikac­ja do szczepień nie jest wystar­cza­ją­ca. W takim przy­pad­ku pedi­atra kieru­je pac­jen­ta na bada­nia krwi i moczu oraz bada­nia immuno­log­iczne u dziec­ka. Częs­to konieczne jest również wyko­nanie badań gene­ty­cznych dziec­ka. Warto je wykon­ać, ponieważ wiele chorób o podłożu gene­ty­cznym przez kil­ka lat może nie objaw­iać się w żaden charak­terysty­czny sposób.

Dla poczu­cia spoko­ju i pewnoś­ci rodz­ice częs­to wykonu­ją dzieciom bada­nia przed szczepi­e­niem we włas­nym zakre­sie, aby mieć pewność, że po szczepi­e­niu nie wys­tąpią żadne niepożą­dane dzi­ała­nia np. stan zapal­ny czy zaburzenia krzepli­woś­ci krwi.

W jakim przypadku należy zrezygnować lub odroczyć szczepienie?

Pod­stawą do odroczenia lub zrezyg­nowa­nia ze szczepi­enia są prze­ważnie schorzenia, które rozwi­ja­ją się bezob­ja­wowo. W takim przy­pad­kach dziecko prze­ważnie wyglą­da na zdrowe, więc nikt nie pode­jrze­wa niebez­piecznej choro­by. Schorzenia te mają najczęś­ciej podłoże gene­ty­czne, więc warto wykon­ać testy gene­ty­czne. Potwierdzą lub wyk­luczą one chorobę, co pomoże uniknąć skutków ubocznych po przyję­ciu szczepionki.

Zrezyg­nować ze szczepi­enia muszą oso­by boryka­jące się z chorobą z grupy pier­wot­nych niedoborów odpornoś­ci (PNO). Są to choro­by o podłożu gene­ty­cznym. Schorzenia te uniemożli­wia­ją układ­owi odpornoś­ciowe­mu praw­idłowe dzi­ałanie. Oso­by z PNO są bard­zo podatne na różne infekc­je i bard­zo ciężko je prze­chodzą. Do grupy pier­wot­nych niedoborów odpornoś­ci należy np. zespół Wiskot­ta i Aldricha, cięż­ki złożony niedobór odpornoś­ci (SCID), przewlekła choro­ba ziar­ni­akowa (CGD) czy selek­ty­wny niedobór immunoglob­u­lin A. Niebez­piecznym powikłaniem chorób z grupy PNO są nowot­wory oraz sep­sa. Oso­by chore na jeden z pier­wot­nych niedoborów odpornoś­ci nie mogą szczepić się tzw. żywy­mi szczepi­onka­mi. Nie mogą więc oni przyjąć szczepi­on­ki prze­ci­wko gruźl­i­cy, odrze, śwince, róży­czce (czyli szczepi­on­ki MMR) oraz ospie wietrznej. Nie ma jed­nak prze­ci­wwskazań do przyj­mowa­nia szczepi­onek martwych, dzię­ki którym zysku­je się odporność na choro­by zakaźne. Z powodu choro­by może być jed­nak konieczne podanie dwóch dawek szczepi­on­ki martwej.

Z kolei w przy­pad­ku choro­by meta­bol­icznej szczepi­e­nie może zostać odroc­zone. Ta gru­pa schorzeń powodu­je nierozkładanie właś­ci­wie sub­stancji, które przyswa­jamy z poży­wie­niem. Skutku­je to gro­madze­niem się w orga­nizmie niebez­piecznych sub­stancji, które mogą uszkodz­ić organy. Schorzenia te również są wywołane czyn­nika­mi gene­ty­czny­mi. Choro­by meta­bol­iczne mogą współwys­tępować z objawa­mi autysty­czny­mi oraz opóźnie­niem roz­wo­ju intelek­tu­al­nego. Choro­ba meta­bol­icz­na to np. feny­loke­tonuria czy fruk­tozemia. Choro­ba meta­bol­icz­na nie jest prze­ci­wwskazaniem do szczepi­enia, ale może być powo­dem jego odroczenia. To, czy dziecko może przyjąć szczepi­onkę, jest zależne od jego stanu zdrowia. Dziecko z chorobą meta­bol­iczną powin­no być także dobrze przy­go­towane do przyję­cia szczepi­on­ki oraz mon­i­torowane zaraz po niej, ponieważ może dojść do gro­madzenia się niebez­piecznej sub­stancji. Jest to tzw. stan dekom­pen­sacji metabolicznej.

Badania przed szczepieniem – badania genetyczne

Aby być pewnym, że po szczepi­e­niu nie wys­tąpią żadne dzi­ała­nia niepożą­dane, warto wykon­ać bada­nia gene­ty­czne. Potwierdzą one czy dziecko cier­pi na chorobę z grupy pier­wot­nych niedoborów odpornoś­ci czy chorób meta­bol­icznych. Lekarze najczęś­ciej zale­ca­ją wyko­nanie bada­nia kom­plek­sowego np. tes­tu WES profilaktyka.

Badanie WES pro­fi­lak­ty­ka pod­da­je anal­izie cały mate­ri­ał gene­ty­czny człowieka, czyli 23 000 genów. Jest ono wykony­wane za pomocą tech­nologii NGS (Sek­wencjonowa­nia Nowej Gen­er­acji). Jest to bard­zo dokładne i czułe badanie. Moż­na je wykon­ać z prób­ki pobranej z krwi lub wymazu z policz­ka. Wymaz moż­na pobrać samodziel­nie w domu. Jest to proste i bezbolesne, a dodatkowo nie stre­su­je dziec­ka wiz­ytą w przy­chod­ni. Na wynik bada­nia oczeku­je się około 6–7 tygod­ni. Jest to ide­alne badanie jako badanie przed szczepi­e­niem.

Zobacz też:

⭐Badanie WES cena

⭐Bada­nia immuno­log­iczne u dzieci

⭐Badanie FRAX — czym jest?