W trosce o zdrowie rodziny: Zainwestuj w przyszłość swoich bliskich dzięki badaniom profilaktycznym i przesiewowym

Rodz­ice są odpowiedzial­ni za dban­ie o zdrowie rodziny jako całoś­ci. Dlat­ego muszą wiedzieć jakie bada­nia warto zro­bić wszys­tkim – zarówno sobie, jak i dzieciom. Niek­tóre z nich trze­ba wykony­wać reg­u­larnie (np. mor­fologię krwi), ale inne wystar­czy zro­bić tylko raz w życiu.

W trosce o zdrowie rodziny — badania profilaktyczne dla dzieci

Dzieci od urodzenia są co pewien czas reg­u­larnie badane w ramach tzw. bilan­sów zdrowia, które pozwala­ją wych­wycić pewne zaburzenia, np. wady postawy ciała. Wiele chorób rozwi­ja się jed­nak bezob­ja­wowo, aż do momen­tu, gdy stan dziec­ka sta­je się poważny. Dlat­ego każde dziecko trze­ba poddać:

• bada­niu krwi wraz z oznacze­niem poziomu glukozy na czc­zo – należy je pow­tarzać min­i­mum co 2 lata, a najlepiej raz w roku. O skierowanie na nie moż­na poprosić pediatrę.
• badanie poziomu cho­les­terolu – zale­cane u dzieci, które ukończyły 2 lata. Jest ważne szczegól­nie u tych najmłod­szych, które mają nad­wagę lub u których w rodzinie ktoś cho­ru­je na serce albo nadciśnienie,
• USG jamy brzucha – raz w roku,
• badanie kału – raz w roku, bard­zo istotne u rodzin, które mają w domu zwierzę­ta z uwa­gi na możli­wość zaraże­nia się pasoży­ta­mi. Trze­ba też sprawdz­ić, czy w kale nie ma krwi uta­jonej, co jest objawem chorób układu pokarmowego.
• badanie wzroku – raz w roku, pier­wszy raz po ukończe­niu 3 roku życia.
• badanie stom­a­to­log­iczne – co 6 miesię­cy, pier­wszy raz po pojaw­ie­niu się mlecznych zębów.

W trosce o zdrowie rodziny — badania profilaktyczne dla dorosłych

Prak­ty­cznie wszys­tkie wyżej wymienione bada­nia pro­fi­lak­ty­czne, które wykonu­je się u dzieci, muszą robić także ich rodz­ice. Dorośli powin­ni rozsz­erzyć ocenę stanu zdrowia o:

• reg­u­larne mierze­nie ciśnienia tęt­niczego krwi,
• EKG – po 40, roku życia trze­ba je pow­tarzać raz w roku,
• próbę wysiłkową – u osób w grupie ryzy­ka lub po 50. roku życia,
• gas­troskopię i kolonoskopię,
• pró­by wątrobowe,
• oznacze­nie poziomu hor­monów tarczycy,
• bada­nia wchodzące w skład pro­fi­lak­ty­ki prze­ci­wnowot­worowej – u kobi­et: USG pier­si i cytolo­gia, u mężczyzn: badanie prostaty.

Badania genetyczne — WES jako narzędzie oceny zdrowia rodziny

Jest to badanie gene­ty­czne, w którym oce­nia się całe DNA, wszys­tkie geny po kolei. Moż­na je zro­bić w każdy wieku, nawet u niemowla­ka. Sprawdze­nie całego mate­ri­ału gene­ty­cznego pozwala wykryć (lub wyk­luczyć) ist­nie­nie u człon­ka rodziny choro­by gene­ty­cznej, która nie daje wyraźnych objawów, ale zaburza jego funkcjonowanie, np. wywołu­je objawy autyz­mu lub prob­le­my z odpornoś­cią. Badanie WES warto też zro­bić z uwa­gi na to, że człowiek może być nosi­cielem wadli­wej kopii genów, ale nie mieć tego objawów. Ist­nieje wtedy ryzyko, że mutację gene­ty­czną przekaże dziecku, które przez to poważnie zacho­ru­je. Warto o tym wiedzieć już na etapie planowa­nia rodziny.