Choroba Parkinsona — objawy, przyczyny, diagnostyka i leczenie

Choro­ba Parkin­sona prowadzi do ciężkiej niepełnosprawnoś­ci wskutek postępu­jącego i nieod­wracal­nego uszkodzenia struk­tur mózgu. Po czym poz­nać pier­wsze objawy Parkin­sona? Jakie są przy­czyny choro­by Parkin­sona i na czym pole­ga lecze­nie? Odpowiadamy na pytania.

Spis treś­ci:

1. Parkin­son — co to za choroba?
2. Parkin­son — pier­wsze objawy
3. Choro­ba Parkin­sona — objawy
4. Choro­ba Parkin­sona — przyczyny
5. Choro­ba Parkin­sona — diagnostyka
5. Choro­ba Parkin­sona — leczenie
6. Choro­ba Parkin­sona — rokowania

Parkinson — co to za choroba?

Choro­ba Parkin­sona to schorze­nie, w którego prze­biegu dochodzi do postępu­jącego i nieod­wracal­nego zwyrod­nienia struk­tur mózgu [1]. Choro­by Parkin­sona nie należy mylić z zespołem parkin­sonowskim. Zespół objawów może wys­tępować w choro­bie Parkin­sona, ale może także stanow­ić efekt zatru­cia toksy­czny­mi sub­stanc­ja­mi (np. zawarty­mi w lekach) lub niek­tórych nowot­worów mózgu [2] [3].

Parkinson — pierwsze objawy

Pier­wsze objawy Parkin­sona są mało charak­terysty­czne. Należą do nich [1]:

• ból barku, tzw. zam­rożony bark,
• ból karku,
• drże­nie dłoni,
• mikro­grafia, pisanie mniejszy­mi literami,
• obniże­nie nastroju,
• osła­bi­e­nie węchu,
• zaburzenia mowy, postawy, snu,
• zaczepi­anie jed­ną nogą o nierównoś­ci podłoża,
• zaparcia.

Choroba Parkinsona — objawy

Jak jeszcze man­i­fes­tu­je się choro­ba Parkin­sona? Objawy są zauważalne przez chorego i jego rodz­inę zwyk­le dopiero wtedy, gdy schorze­nie jest w zaawan­sowanym sta­di­um. Charak­terysty­czne dla Parkin­sona objawy neu­ro­log­iczne to [1] [2]:

• drże­nie rąk lub nóg w spoczynku,
• spowol­nie­nie ruchowe, zauważalne np. pod­czas ubiera­nia się,
• szty­wność mięśniowa, skutku­ją­ca dyskom­fortem pod­czas porusza­nia się oraz zuboże­niem mimi­ki twarzy, tzw. twarzą pokerzysty,
• trud­noś­ci z utrzy­maniem równowagi,
• zaburzenia chodu.

Nato­mi­ast jeśli chodzi o związane z chorobą Parkin­sona objawy psy­chiczne, należą do nich [1] [2]:

• depres­ja,
• omamy i urojenia
• zaburzenia pamięci.

Choroba Parkinsona — przyczyny

Przy­czyny choro­by Parkin­sona nie zostały do koń­ca poz­nane. Przy­puszcza się, że schorze­nie rozwi­ja się wskutek inter­akcji czyn­ników środowiskowych oraz określonej predys­pozy­cji zapisanej w genach [1] [4]. Częs­tość wys­tępowa­nia choro­by Parkin­sona rośnie z wiekiem, szczyt zachorowań przy­pa­da na przedzi­ał pomiędzy 55 a 60. rok­iem życia [5]. Praw­dopodob­nym czyn­nikiem rozwo­ju choro­by Parkin­sona jest przewlekła ekspozy­c­ja zawodowa na met­ale ciężkie, pesty­cy­dy, roz­puszczal­ni­ki oraz toksyny prze­mysłowe [6].

Choroba Parkinsona — diagnostyka

Rozpoz­nanie choro­by Parkin­sona jest staw­iane na pod­staw­ie obsz­ernego wywiadu z pac­jen­tem oraz wyników tomo­grafii kom­put­erowej i rezo­nan­su mag­ne­ty­cznego MRI [1]. Dzię­ki badan­iom obra­zowym moż­na zauważyć uszkodzenia mózgu pow­stałe w prze­biegu choro­by Parkinsona.

Choroba Parkinsona — leczenie

Lecze­nie choro­by Parkin­sona opiera się przede wszys­tkim na far­makologii oraz reha­bil­i­tacji, co ma na celu spowol­nie­nie prze­biegu choro­by i uniknię­cie poważnych kon­sek­wencji, takich jak np. unieru­chomie­nie na wózku lub w łóżku. Zło­tym stan­dar­d­em w lecze­niu choro­by Parkin­sona jest lewodopa, lekarze może zade­cy­dować także o stosowa­niu ago­nistów dopaminy, entakaponu, tolka­ponu, aman­ta­dyny czy też leków anty­cholin­er­gicznych [1]. Nato­mi­ast jeśli chodzi o ćwiczenia reha­bil­i­ta­cyjne, powin­ny one być dos­tosowane do sta­di­um zaawan­sowa­nia choro­by oraz indy­wid­u­al­nych możli­woś­ci pac­jen­ta. Lecze­nie chirur­giczne jest rozważane dopiero po wspól­nej kon­sul­tacji z udzi­ałem neu­rolo­ga, neu­ropsy­cholo­ga, neu­ro­ra­di­olo­ga, neu­rochirur­ga i psy­chi­a­try [1]. Wciąż poszuki­wane są nowe i jeszcze bardziej skuteczne metody diag­no­zowa­nia oraz leczenia choro­by Parkinsona.

Choroba Parkinsona — rokowania

Choro­ba Parkin­sona ma charak­ter postępu­ją­cy, im bardziej zaawan­sowane jest schorze­nie, tym gorsza będzie odpowiedź na lecze­nie far­mako­log­iczne, wzras­ta również ryzyko zaburzeń równowa­gi, objawów pozaru­chowych (np. neu­ropsy­chi­a­trycznych) oraz niebez­piecznych upad­ków [1]. W ostat­niej fazie choro­by chory spędza więk­szość cza­su w łóżku lub na wózku inwalidzkim, ze wzglę­du na ogranic­zoną sprawność ruchową.

Źródła:

1. https://www.mp.pl/pacjent/neurologia/choroby/151060,choroba-parkinsona [dostęp: 16.11.2022 r.] 

2. https://zdrowie.pap.pl/senior/choroba-parkinsona-nie-przegap-wczesnych-objawow [dostęp: 16.11.2022 r.] 

3. https://podyplomie.pl/wiedza/neurologia/088,zespol-i-choroba-parkinsona [dostęp: 16.11.2022 r.] 

4. https://www.nia.nih.gov/health/parkinsons-disease [dostęp: 16.11.2022 r.] 

5. Gaweł M., Potul­s­ka-Chromik A. Choro­by neu­rode­gen­er­a­cyjne: choro­ba Alzheimera i Parkin­sona. Postępy Nauk Medy­cznych, 2015, 23 (7)

6. https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/parkinsons-disease/can-environmental-toxins-cause-parkinson-disease [dostęp: 16.11.2022 r.]