Po kim dziecko dziedziczy inteligencję?

Na tem­at dziedz­iczenia inteligencji przeprowad­zono już wiele badań. Udowod­niono, że odd­zi­ału­je na nią pon­ad 500 genów, ale niemożli­we jest wyty­powanie jed­nego najważniejszego, który ma najwięk­szy wpływ na jej ksz­tał­towanie. Czy zatem moż­na jed­noz­nacznie stwierdz­ić, po kim dziecko dziedz­iczy inteligencję?

Spis treś­ci:

Dziedz­icze­nie inteligencji — czym jest inteligencja?
Dziedz­icze­nie inteligencji — wpływ genów i środowiska
Po kim dziecko dziedz­iczy inteligencję — czy po mamie?

Dziedziczenie inteligencji — czym jest inteligencja?

Anal­izu­jąc tem­at dziedz­iczenia inteligencji, warto najpierw wyjaśnić, czym ona jest. Więk­szość jej definicji wskazu­je na umiejęt­ność uczenia się, rozu­mowa­nia i rozwiązy­wa­nia prob­lemów. Inteligenc­ja pozwala na adap­tację i przetr­wanie w otacza­ją­cym świecie. Do zmierzenia i obliczenia jej poziomu zapro­jek­towano wiele testów poz­naw­czych. Wyni­ki testów IQ są adek­watne i przy­datne. Na ich pod­staw­ie moż­na stwierdz­ić, że inteligenc­ja jest cechą dosyć sta­bil­ną – jej poziom jest podob­ny w młodoś­ci i starszym wieku tej samej oso­by. Jed­nak czy jest możli­we, by stwierdz­ić, po kim dziecko dziedz­iczy inteligencję?

Dziedziczenie inteligencji — wpływ genów i środowiska

Inteligenc­ja jest cechą dziedz­iczną, uwarunk­owaną poligenowo. Oznacza to, że za inteligencję dziec­ka odpowia­da nie jeden gen, a wiele z nich. Najbardziej obsz­erne bada­nia wskazu­ją, że wpły­wa na nią pon­ad 500 genów. Eksper­ci sza­cu­ją również, że od 50 do 80 proc. wys­tępu­ją­cych pomiędzy ludź­mi różnic w inteligencji ogól­nej ma podłoże genetyczne.

Jed­nak geny to nie wszys­tko. Inteligenc­ja ksz­tał­towana jest również przez środowisko. Wiele czyn­ników zewnętrznych może mieć na nią olbrzy­mi wpływ. Już w życiu pre­na­tal­nym dużą rolę ogry­wa zła dieta mamy, zaży­wanie szkodli­wych sub­stancji (np. picie alko­holu) i przewlekły stres. Wszys­tkie te czyn­ni­ki mogą negaty­wnie wpłynąć na rozwój inteligencji malucha w późniejszym okre­sie jego życia. Z kolei po nar­o­dz­i­nach dziec­ka duże znacze­nie odgry­wa jego wychowanie w bez­piecznym, sty­mu­lu­ją­cym środowisku, które wspiera ochotę poz­nawa­nia świa­ta. Na zdol­noś­ci poj­mowa­nia i rozu­mienia mają wpływ cechy osobowoś­ciowe, środowiskowe, społeczne, ekonomiczne.

Czy w takim razie moż­na jed­noz­nacznie odpowiedzieć, po kim dziecko dziedz­iczy inteligencję?

Po kim dziecko dziedziczy inteligencję — czy po mamie?

Jed­na z teorii na tem­at dziedz­iczenia inteligencji mówi, że dziecko „dosta­je ją od mamy”. Część naukow­ców twierdzi, że geny warunk­u­jące inteligencję zna­j­du­ją się w chro­mo­somie X. Niepod­ważalne jest to, że płeć żeńską deter­min­u­ją chro­mo­somy XX, więc teo­re­ty­cznie zdol­noś­ci intelek­tu­alne w więk­szym stop­niu dziecko może odziedz­iczyć po matce. Przed­staw­iono również wyni­ki badań wskazu­jące, że jeśli ojciec przekaże część swo­jej inteligencji potomkowi, to i tak jego geny nie mają wpły­wu na rozwój mózgu dziecka.

Inna gru­pa naukow­ców twierdzi, że nie moż­na jed­noz­nacznie stwierdz­ić, po kim dziecko dziedz­iczy inteligencję. Jest to zbyt złożona, kodowana wiel­ogenowo cecha.

Nieza­leżnie od tego, czy dziedz­icze­nie inteligencji następu­je tylko od mat­ki, ojciec ma również udzi­ał w jej roz­wo­ju. Swo­ją obec­noś­cią i pozy­ty­wnym sto­sunkiem do dziec­ka, przy­czy­nia się jego dobrego samopoczu­cia. To stwarza bez­pieczne i dobre warun­ki, umożli­wia­jące dziecku naukę i praw­idłowy rozwój.