Celiakia — choroba jelit, której przyczyna ukryta jest w genach

Aż 95% chorych nie zda­je sobie sprawy, że wys­tępu­je u nich celi­akia (trwała nietol­er­anc­ja glutenu). Jeśli miewasz częste bóle brzucha, wzdę­cia, biegun­ki albo prob­le­my skórne, to Ty też możesz się do nich zal­iczać. Celi­akia powodu­je, że wit­a­miny i min­er­ały, które pobierasz wraz z jedze­niem, nie wchła­ni­a­ją się praw­idłowo do orga­niz­mu, czego skutkiem są niedobo­ry pokarmowe.

Żeby się ich pozbyć, najlepiej jest zro­bić badanie DNA, a później, jeśli będzie to konieczne, wprowadz­ić ścisłą dietę bezg­lutenową.

Celiakia powoduje, że jelito cienkie traci swoją podstawową funkcję

Funkcję wchła­ni­a­nia wartoś­ci odży­w­czych ze spoży­wanego pokar­mu. Na skutek choro­by jeli­to cienkie traci powoli kosm­ki jeli­towe, czyli maleńkie wypust­ki, które odpowiada­ją właśnie za wchła­ni­an­ie – wap­nia, cynku, wit­a­miny B i D, żelaza, kwa­su foliowego i innych ważnych dla zdrowia skład­ników odży­w­czych. Dlaczego tak się dzieje?

Celi­akia oprócz tego, że jest uwarunk­owana gene­ty­cznie, ma też podłoże autoim­muno­log­iczne. Oznacza to, że jest chorobą, w której układ odpornoś­ciowy niszczy własne tkan­ki, w tym przy­pad­ku wspom­ni­ane kosm­ki jeli­towe. Do niepraw­idłowej reakcji immuno­log­icznej dochodzi po spoży­ciu glutenu, biał­ka wys­tępu­jącego m.in. w pszeni­cy, życie, jęczmie­niu i owsie.

Bóle brzucha, wzdęcia, apatia i zmiany skórne – celiakia i jej objawy

Celi­akii częs­to towarzyszy cała gama mało charak­terysty­cznych objawów. Tak naprawdę u każdej oso­by może prze­b­ie­gać inaczej. Dlat­ego też wielu chorych przez bard­zo dłu­gi czas nawet nie wie, że na nią cier­pi. A cier­pi dużo, bo aż 400 000 Polaków. To wszys­tko przekła­da się na długą i męczącą diag­nos­tykę, która może trwać nawet 10 lat. Co powin­no zatem zwró­cić naszą uwagę?

Oprócz prob­lemów gas­trycznych mogą wys­tąpić objawy ze strony układu ner­wowego w postaci huśtawek nas­tro­jów, ner­wicy, a nawet depresji. Celi­akia może powodować też bóle mięśni i stawów oraz zmi­any skórne, np. trądzik, sini­a­ki i egzemę. Pon­ad­to trwała nietol­er­anc­ja glutenu bywa przy­czyną zaburzeń płod­noś­ci. Nielec­zona aż 10-krot­nie zwięk­sza ryzyko poronienia.

Zobacz też: Masz wzdę­cia? Być może kry­je się za nimi celi­akia (trwała nietol­er­anc­ja glutenu)

Celiakia — żeby zachorować trzeba mieć do niej predyspozycje genetyczne

Na celi­ak­ię może zachorować wyłącznie oso­ba posi­ada­ją­ca określony zestaw genów. Ok. 90–95% chorych ma gen HLA-DQ2, a 5–10% gen HLA-DQ8. Żeby sprawdz­ić, czy jesteś posi­adaczem które­goś z tych genów, wystar­czy, że wykonasz prosty test DNA. Jeśli badanie gene­ty­czne wyk­luczy ich obec­ność, to dla Ciebie oznacza to wyk­lucze­nie choro­by. Jeśli potwierdzi, czeka Cię dal­sza diag­nos­ty­ka, która powie, czy choro­ba się uak­ty­wniła. Musisz wiedzieć, że celi­akia jest chorobą, która dłu­go lubi pozostawać w ukryciu i ujaw­nia się dopiero pod wpły­wem sil­nego stre­su, oper­acji, infekcji, a u kobi­et np. pod­czas ciąży.

Dieta bezglutenowa jedynym skutecznym lekiem na celiakię

Tylko po całkow­itym wyłącze­niu glutenu z diety (m.in. wszys­t­kich pro­duk­tów z pszenicą, żytem i jęczmie­niem w składzie) kosm­ki jeli­towe mają szan­sę się odbu­dować. Elimin­u­jąc gluten, wye­limin­u­jesz też wszys­tkie nieprzy­jemne dolegli­woś­ci, takie jak bóle brzucha, wzdę­cia i biegun­ki. Przes­ta­niesz także odczuwać ciągłe zmęcze­nie i nabierzesz energii. Pamię­taj jed­nak, że dietę bezg­lutenową musisz stosować nawet po ustąpi­e­niu objawów. Jeśli ją prz­er­wiesz, to celi­akia na pewno nie da Ci o sobie zapom­nieć. Prze­chodząc na dietę bezg­lutenową dobrze jest się skon­sul­tować z diete­tykiem, który tak skom­ponu­je Ci jadłospis, abyś dostar­czał swo­je­mu orga­niz­mowi wszys­t­kich niezbęd­nych dla zdrowia skład­ników odży­w­czych i nie martwił się niedoborami.