Wpływ badań w ciąży na sytuację rodziny po porodzie, czyli dlaczego badania prenatalne są ważne

Każ­da kobi­eta w ciąży ma w Polsce pra­wo do wyko­na­nia bezpłat­nych badań, który­mi sprawdza się stan zdrowia pło­du. Do ich zro­bi­enia nie moż­na jed­nak niko­go zmuszać. Wyjaś­ni­amy, dlaczego bada­nia pre­na­talne są ważne i co oznacza niepraw­idłowy wynik np. tes­tu PAPP‑a.

Dlaczego badania prenatalne są ważne całej rodziny?

Wyko­nanie badań pre­na­tal­nych pozwala cieszyć się ciążą bez stra­chu o to, że dziecko np. urodzi się z poważną wadą wrod­zoną. Stres w ciąży wpły­wa nie tylko na przyszłą mamę, ale również na maleńst­wo pod jej sercem – docier­a­ją do niego hor­mo­ny stre­su, np. korty­zol. Z tego powodu dziecko może po porodzie być bard­zo płac­zli­we i niespoko­jne. Zestre­sowana kobi­eta w ciąży może nawet poronić lub urodz­ić przed­w­cześnie. Zden­er­wowanie rodz­iców odbi­ja się też na ich zachowanie np. w pra­cy i wobec starszego rodzeńst­wa. Pon­ad­to w bada­ni­ach pre­na­tal­nych da się ocenić, czy ciężar­na nie ma pod­wyżs­zonego ryzy­ka powikłań prze­biegu ciąży, np. niewydol­noś­ci łożys­ka, przed­w­czes­nego poro­du. Nawet jeżeli w trak­cie badań pre­na­tal­nych zostanie wykry­ta jakaś choro­ba u dziec­ka, to ma to też wiele zalet:

• rodz­ice mają czas, znaleźć infor­ma­cję na tem­at choro­by, którą jest obciążone dziecko. Dzię­ki temu są w stanie przy­go­tować się do opie­ki nad nim, np. naw­iązać kon­takt z dobry­mi fizjoterapeutami.
• kobi­eta może zacząć chodz­ić do ginekolo­ga, który ma więk­sze doświad­cze­nie w prowadze­niu ciąż z wadą gene­ty­czną. Cza­sa­mi moż­na pomóc maleńst­wu już w ciąży, poprzez wyko­nanie zabiegu chirur­gicznego wewnątrz maci­cy. Zazwyczaj dziecko musi urodz­ić się w szpi­talu o wyższym stop­niu referencyjności.

Badania prenatalne są ważne — jakie badania prenatalne warto zrobić?

USG prenatalne

Wykony­wane kilka­krot­nie w trak­cie ciąży. Pozwala między inny­mi na:

• ustal­ić obec­ność wad roz­wo­jowych pło­du (jeżeli są)
• ocenić stan łożys­ka oraz maci­cy i jej przydatków,
• określić płeć płodu,
• zobaczyć pozy­cję pło­du pod koniec ciąży,
• osza­cow­ać, czy tem­po wzros­tu dziec­ka oraz jego ruch­li­wość jest właściwa.

Test PAPP‑a+HCG

Pole­ga na oznacze­niu biał­ka PAPP‑a oraz wol­nej pod­jed­nos­t­ki beta HCG z krwi mat­ki. Są to sub­stanc­je, które zna­j­du­ją się w układzie krwionośnym tylko u kobi­ety w ciąży. Prób­ki krwi do tes­tu należy pobrać od pac­jen­t­ki między 11 a 14 tygod­niem ciąży. W tym samym cza­sie należy wykon­ać też USG i zestaw­ić ze sobą wynik wszys­t­kich tych badań. Wykry­wa zespół Dow­na, zespół Edward­sa, zespół Patau.

Badania NIPT (NIFTY)

Bada­nia NIPT to innowa­cyjne i bez­pieczne bada­nia pre­na­talne, w których oce­nia się dokład­nie wszys­tkie geny pło­du. Pac­jen­t­ka ma do wyboru wiele wari­antów, które różnią się między sobą głównie zakre­sem anal­izy. Najwięcej danych na tem­at niepraw­idłowoś­ci gene­ty­cznych zaw­iera wynik NIFTY oraz Pre­na­tal testD­NA.