Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka z autyzmem- na czym to polega?

Wczesne wspo­ma­ganie roz­wo­ju dziec­ka z autyzmem (WWR) to dzi­ała­nia, które mają cel ter­apeu­ty­czny. Dziecko jest nimi objęte od momen­tu zdi­ag­no­zowa­nia zaburzeń do momen­tu rozpoczę­cia nau­ki w szkole (czyli do 7 roku życia). Aby dziecko i jego opiekunowie mogli korzys­tać z wczes­nego wspo­ma­gania roz­wo­ju, wystar­czy dopełnić kil­ka spraw for­mal­nych. Czym dokład­nie jest wczesne wspo­ma­ganie roz­wo­ju dziec­ka z autyzmem? Co zro­bić, żeby moje dziecko zostało objęte tymi dzi­ała­ni­a­mi? Jakie bada­nia  autyz­mu powin­no się zro­bić? Odpowiedź na wszys­tkie pyta­nia zna­j­du­je się poniżej.

1. Czym jest wczesne wspo­ma­ganie roz­wo­ju dziec­ka z autyzmem?
2. Jak wyglą­da­ją zaję­cia z wczes­nego wspo­ma­gania roz­wo­ju dziec­ka z autyzmem?
3. Na czym pole­ga indy­wid­u­al­ny pro­gram wczes­nego wspo­ma­gania roz­wo­ju dziec­ka z autyzmem?
4. Czy indy­wid­u­al­ny pro­gram wczes­nego wspo­ma­gania roz­wo­ju dziec­ka z autyzmem jest skuteczny?
5. Do kogo jest skierowany pro­gram wczes­nego wspo­ma­gania roz­wo­ju dziec­ka z autyzmem?
6. Wczesne wspo­ma­ganie roz­wo­ju dziec­ka z autyzmem- jak wyglą­da­ją formalności?
7. Wczesne wspo­ma­ganie roz­wo­ju dziec­ka z autyzmem a bada­nia genetyczne

Czym jest wczesne wspomaganie rozwoju dziecka z autyzmem?

Wczesne wspo­ma­ganie roz­wo­ju dziec­ka autysty­cznego to pro­gram dzi­ałań, które są bezpłatne, kom­plek­sowe, wielospec­jal­isty­czne oraz bard­zo inten­sy­wne. Ich celem jest sty­mu­lowanie funkcji komu­nika­cyjnych oraz psy­chomo­to­rycznych dziecka.

Wczesne wspo­ma­ganie roz­wo­ju dziec­ka z autyzmem to także dzi­ała­nia, który­mi obję­ci są rodz­ice malucha. Uczy się ich umiejęt­noś­ci właś­ci­wego postępowa­nia z dzieck­iem autysty­cznym. Dowiadu­ją się, jak rozpoz­nać konkretne zachowanie dziec­ka oraz w jaki sposób praw­idłowo na nie zareagować. Dzi­ała­nia, który­mi obję­ci są rodz­ice, mają na celu zdoby­cie kom­pe­tencji, które ułatwią życie z autystykiem. Rodz­ice eduku­ją się również o zaburzeni­ach ze spek­trum autyz­mu oraz otrzy­mu­ją wspar­cie, które ma pomóc wzmoc­nić więź między rodz­icem a dzieckiem.

Jak wyglądają zajęcia z wczesnego wspomagania rozwoju dziecka z autyzmem?

Dzi­ała­nia z wczes­nego wspo­ma­gania roz­wo­ju dziec­ka z autyz­mu mogą trwać od momen­tu zdi­ag­no­zowa­nia zaburzeń do momen­tu rozpoczę­cia nau­ki szkol­nej. Nie musi to jed­nak aż tyle trwać. Jeśli dziecko wypracu­je już określone zachowa­nia i potwierdzą to ter­apeu­ci, to wczesne wspo­ma­ganie roz­wo­ju może już zostać zakończone. 

W pro­gramie wczes­nego wspo­ma­gania roz­wo­ju autysty­ka dziecko i rodz­ice są obję­ci opieką psy­cholo­ga, ped­a­goga, logope­dy, fizjoter­apeu­ty oraz ter­apeu­ty inte­gracji sensorycznej.

To, jak częs­to odby­wa­ją się zaję­cia, jest zależne od potrzeb i możli­woś­ci autysty­ka. Mogą one odby­wać się od 4 do 8 godziny w miesiącu. Zaję­cia są prowad­zone indy­widul­nie z dzieck­iem i jego rodzi­ca­mi. Cza­sem na zaję­ci­ach obec­ne jest także rodzeńst­wo malucha. Jeśli dziecko autysty­czne nie skończyło jeszcze 3 roku życia, to częs­to zaję­cia prowad­zone są w jego domu. Po ukończe­niu przez malucha 3 roku życia zaję­cia mogą być prowad­zone w małych gru­pach (2–3 osoby). 

Pro­gram dzi­ałań wczes­nego wspo­ma­gania roz­wo­ju dziec­ka z autyzmem jest zależny od zdi­ag­no­zowanych defi­cytów roz­wo­jowych, a także potrzeb i możli­woś­ci dziec­ka. Dzi­ała­nia mogą być prowad­zone w różnych obszarach np. funkcjonowa­nia zmysłowego, języ­ka, mowy, psy­chomo­to­ry­ki, komunikacji.

Na czym polega indywidualny program wczesnego wspomagania rozwoju dziecka z autyzmem?

Indy­wid­u­al­ny pro­gram wczes­nego wspo­ma­gania roz­wo­ju dziec­ka z autyzmem jest real­i­zowany z dzieck­iem i jego najbliższą rodz­iną. Jest on opra­cow­any przez spec­jal­istów tak, aby był skuteczny dla konkret­nego dziec­ka. Zna­j­du­ją się w nim dzi­ała­nia, które wspo­ma­ga­ją najbliższych autysty­ka w jego real­iza­cji, oce­nia on postępy dziec­ka oraz koor­dynu­je dzi­ała­nia wszys­t­kich ter­apeutów, którzy pracu­ją z dzieck­iem i jego rodz­iną. Indy­wid­u­al­ny pro­gram WWR jest bard­zo elasty­czny- dostosowu­je się do potrzeb dziec­ka z objawa­mi autyz­mu i jego najbliższych i umożli­wia wprowadzanie odpowied­nich zmi­an. Wszys­tkie dzi­ała­nia, które prowadzą ter­apeu­ci, są w nim szczegółowo notowane.

Czy indywidualny program wczesnego wspomagania rozwoju dziecka z autyzmem jest skuteczny?

Indy­wid­u­al­ny pro­gram wczes­nego wspo­ma­gania roz­wo­ju uwzględ­nia kil­ka czyn­ników. Są to:

• wielok­ierunk­owość- oznacza to, że dzi­ała­nia pro­gra­mu WWR obe­j­mu­ją wiele obszarów, w których wys­tąpiły zaburzenia. 
• wiek- ma on bard­zo duże znacze­nie, ponieważ im szy­b­ciej ter­apia zostanie rozpoczę­ta, tym więk­sze są szanse na jej pozy­ty­wne skut­ki- wyrów­nanie defi­cytów malucha.
• rodz­ice- muszą oni współpra­cow­ać z ter­apeu­ta­mi oraz wykony­wać pewne zada­nia z dzieck­iem w domu.
• utrzy­manie skutków- jest możli­we dzię­ki małym sukce­som, które prz­er­adza­ją się w braku defi­cytów przez całe życie dziecka.

Połącze­nie wszys­t­kich tych czyn­ników daje skuteczny indy­wid­u­al­ny pro­gram wczes­nego wspo­ma­gania roz­wo­ju dziec­ka z autyzmem.

Do kogo jest skierowany program wczesnego wspomagania rozwoju dziecka z autyzmem?

Pro­gramem wczes­nego wspo­ma­gania roz­wo­ju objęte mogą zostać dzieci, u których wys­tąpiły objawy zaburzeń ze spek­trum autyz­mu. Oznacza to, że pro­gramem nie zostaną objęte tylko dzieci z autyzmem, ale także maluchy boryka­jące się np. z zespołem Asparg­era. O rozpoczę­cie dzi­ałań ter­apeu­ty­cznych mogą wnioskować wszyscy rodz­ice, którzy zauważyli niepraw­idłowoś­ci w roz­wo­ju swo­jego dziec­ka. Jed­nak aby dziecko zostało objęte pro­gramem WWR, to konieczne jest zdi­ag­no­zowanie defi­cytów dziec­ka, zro­bi­enia bada­nia na autyzm. Do pro­gra­mu wczes­nego wspo­ma­gania roz­wo­ju zak­wal­i­fikowane zosta­ją dzieci, które:

• boryka­ją się z autyzmem
• boryka­ją się z zespołem Aspargera
• mają zaburzenia w roz­wo­ju psychoruchowym
• są niepełnosprawne ruchowo
• mają zaburzenia wzroku, słuchu oraz mowy
• są niepełnosprawne intelektualnie

Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka z autyzmem- jak wyglądają formalności?

Przed­staw­iamy w kilku krokach, co należy zro­bić, aby nasze dziecko zak­wal­i­fikowało się do pro­gra­mu wczes­nego wspo­ma­gania roz­wo­ju dziec­ka z autyzmem:

1. Po zauważe­niu niepoko­ją­cych objawów należy udać się z dzieck­iem do lekarza pedi­atry. Jeśli lekarz stwierdzi zaburze­nie, to wyp­isze zaświad­cze­nie potwierdza­jące defi­cy­ty dziecka.
2. Lekarz pedi­atra zara­por­tu­je potrze­bę wczes­nego wspo­ma­gania rozwoju.
3. Z doku­men­ta­mi otrzy­many­mi od lekarza pedi­atry należy udać się do Pub­licznej Porad­ni Psy­cho­log­iczno-Ped­a­gog­icznej, aby zgłosić diag­nozę dziec­ka. W porad­ni należy wypełnić wniosek o wydanie opinii o potrze­bie wczes­nego wspo­ma­gania roz­wo­ju malucha.
4. Do wniosku należy dołączyć doku­men­ty otrzy­mane od lekarza pedi­atry, inne ważne doku­men­ty medy­czne oraz opinię z porad­ni psy­cho­log­iczno-ped­a­gog­icznej, jeśli dziecko już taką posiada.
5. Następ­nie dziecko zostanie zbadana przez specjalistów.
6. Na pod­staw­ie badań przeprowad­zonych przez spec­jal­istów porad­nia wyda opinię i przy­dzieli dziecko do odpowied­nich zajęć w ramach wczes­nego wspo­ma­gania roz­wo­ju lub nie przy­dzieli, jeśli spec­jal­iś­ci nie stwierdzą żad­nych nieprawidłowości.
7. Z opinią z porad­ni należy udać się do odpowied­niej insty­tucji, która prowadzi zaję­cia z wczes­nego wspo­ma­gania rozwoju.

Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka z autyzmem a badania genetyczne

Dziecko może zostać objęte pro­gramem wczes­nego wspo­ma­gania roz­wo­ju tylko po postaw­ie­niu diag­nozy. Pro­ces diag­nos­ty­czny może być bard­zo dłu­gi, przez co opóźni się rozpoczę­cie ter­apii. Warto więc wykon­ać bada­nia gene­ty­czne, ponieważ w wielu przy­pad­kach ułatwia­ją one postaw­ie­nie diag­nozy. Zale­ca się przeprowadze­nie u dziec­ka bada­nia WES lub jego rozsz­er­zonej wer­sji- tes­tu WES pre­mi­um, ponieważ są to najbardziej nowoczesne i pre­cyzyjne bada­nia gene­ty­czne dostęp­ne na rynku. Należy zwró­cić uwagę, że na rynku jest wiele badań gene­ty­cznych, w tym różnych pan­eli NGS. 

Zobacz też:

Badanie WES cena

Jakie bada­nia przed szczepi­e­niem warto wykonać?

Co zro­bić gdy dziecko cią­gle choruje?