Autyzm – dieta przy autyzmie – sprawdź obecny stan wiedzy na ten temat!

Dieta a autyzm – to zagad­nie­nie intere­su­je wielu rodz­iców, a także spec­jal­istów, zaj­mu­ją­cych się dzieć­mi z objawa­mi ze spek­trum autyz­mu. Odpowied­nia dieta przy autyzmie może bowiem wpłynąć znaczą­co na lecze­nie. Jak powin­na być zbi­lan­sowana dieta w autyzmie? Na co uważać? Jaka dieta dla dzieci z autyzmem jest najlep­sza? Postaramy się rozwiać Państ­wa wątpliwości!

Autyzm – dieta przy autyzmie – najważniejsze informacje:

1. Dieta a autyzm – obec­ny stan wiedzy
2. Autyzm – elim­i­na­cyj­na dieta przy autyzmie bez ist­nieją­cych wskazań medy­cznych nie pomoże
3. Dieta w autyzmie a choro­ba metaboliczna
4. Dieta przy autyzmie – jakie bada­nia wykon­ać, by wykryć u dziec­ka chorobę meta­bol­iczną lub wrod­zoną nietol­er­ancję pokarmową
5. Autyzm – dieta – dzieci z autyzmem są bardziej narażone na niedobo­ry pokarmowe

🔷 Dieta a autyzm – obecny stan wiedzy

Dieta w autyzmie, a zwłaszcza dieta elim­i­na­cyj­na, stanowi szczegól­ny obiekt zain­tere­sowań rodz­iców dziec­ka z objawa­mi autyz­mu. W rzeczy­wis­toś­ci jed­nak nie ma żad­nych naukowych przesłanek, zgod­nie z który­mi u każdego dziec­ka autysty­cznego należy wprowadz­ić dietę elim­i­na­cyjną. O ile dziecko nie ma nietol­er­ancji pokar­mowej, powin­no się je karmić nor­mal­nie i nie wol­no pomi­jać żad­nych ważnych pro­duk­tów spożywczych.

Zupełnie inaczej kwes­t­ia diety i autyz­mu wyglą­da, jeśli maluch ma wrod­zoną nietol­er­ancję pokar­mową, np. jego orga­nizm nie toleru­je lak­tozy lub glutenu. Wtedy, po zdi­ag­no­zowa­niu zaburzenia i wiz­y­cie u spec­jal­isty wskazane jest, by stosować (zgod­nie z zalece­ni­a­mi) dietę bezm­leczną, bezg­lutenową lub inny rodzaj diety eliminacyjnej.

Skąd więc przeko­nanie, by dieta w autyzmie mogła pomóc leczyć zaburzenia? Okazu­je się, że u praw­ie połowy dzieci autysty­cznych wys­tępu­ją liczne zaburzenia ze strony układu pokar­mowego. Dolegli­woś­ci gas­tryczne mogą mieć postać biegunek, wzdęć, refluk­sów, zaparć czy bolesnych ataków niewiadomego pochodzenia i mogą one znacznie utrud­ni­ać chore­mu funkcjonowanie. Stosowanie odpowied­nio zbi­lan­sowanej diety przy autyzmie jest więc ważne, ponieważ dzię­ki lecze­niu diete­ty­czne­mu moż­na popraw­ić funkcjonowanie malucha w różnych sferach.

🔷 Autyzm – eliminacyjna dieta przy autyzmie bez istniejących wskazań medycznych nie pomoże

Rozważa­jąc zagad­nie­nie dieta a autyzm, należy w szczegól­noś­ci pochylić się nad dieta­mi elim­i­na­cyjny­mi, wśród rodz­iców bowiem panu­je błędne przeko­nanie, że dieta przy autyzmie powin­na mieć postać tzw. 3 x BEZ – bez glutenu, bez mle­ka i bez cukru. Należy jed­nak pamię­tać, że taka dieta elim­i­na­cyj­na powin­na być zawsze prowad­zona pod okiem spec­jal­isty, a dziecko stale mon­i­torowane i badane pod kątem ewen­tu­al­nych niedoborów. Nigdy nie należy jej wprowadzać samodzielnie.

Dieta przy autyzmie powin­na zaw­ier­ać skład­ni­ki, które będą zaspoka­jać potrze­by żywieniowe dziec­ka. Wraz z pokarmem maluch musi otrzy­mać wszys­tkie sub­stanc­je, które są niezbędne do wzros­tu i roz­wo­ju. Z tego powodu też elim­i­na­cyj­na dieta w autyzmie, jeśli została źle dobrana, może być dla dziec­ka autysty­cznego niebez­piecz­na. Elimin­u­jąc na włas­ną rękę niek­tóre skład­ni­ki z poży­wienia, może­my doprowadz­ić do wys­tąpi­enia poważnych niedoborów pokar­mowych i przy­czynić się do zagroże­nia zdrowia oso­by chorej na autyzm. W wyniku niedoborów może dojść między inny­mi do zaburzeń w roz­wo­ju kość­ca, osłabionego wzras­ta­nia i obniże­nia odpornoś­ci malucha.

🔷 Dieta w autyzmie a choroba metaboliczna

Dieta w autyzmie powin­na być elim­i­na­cyj­na, jeśli u dziec­ka autysty­cznego potwierd­zono wys­tępowanie uwarunk­owanej gene­ty­cznie choro­by meta­bol­icznej. To poważne zaburze­nie metab­o­liz­mu, które prowadzi do zakłóceń w przyswa­ja­niu skład­ników odży­w­czych i uszkodzeń wielu różnych układów, a tym także ner­wowego. Choro­by meta­bol­iczne u dzieci rozwi­ja­ją się w ukryciu i dają objawy dopiero wtedy, gdy w orga­nizmie doszło do poważnych uszkodzeń. Ich pier­wsze symp­to­my częs­to mają postać zaburzeń roz­wo­ju intelek­tu­al­nego, dlat­ego też pojaw­ie­nie się cech autysty­cznych u początkowo dobrze rozwi­ja­jącego się niemowlę­cia powin­no nasunąć każ­do­ra­zowo pode­jrze­nie wrod­zonego błę­du metab­o­liz­mu [1].

Według danych lit­er­atur­owych [2] choro­by meta­bol­iczne stanow­ią przy­czynę nawet do 5% przy­pad­ków autyz­mu u dzieci. W przy­pad­ku tych kilku pro­cent wczesne wykrycie choro­by, diag­noza gene­ty­cz­na i następ­nie włącze­nie spec­jal­nie dobranego pod jej kątem leczenia diete­ty­cznego może zahamować dal­sze postępowanie objawów autysty­cznych. Zas­tosowanie spec­jal­nej diety w autyzmie może znacznie popraw­ić ogólne funkcjonowanie dziec­ka, a nawet, jeśli nie doszło jeszcze do nieod­wracal­nych uszkodzeń, cofnąć niek­tóre objawy choro­by metabolicznej.

🔷 Dieta przy autyzmie – jakie badania wykonać, by wykryć u dziecka chorobę metaboliczną lub wrodzoną nietolerancję pokarmową?

Co zro­bić, gdy pode­jrze­wamy u dziec­ka autysty­cznego wrod­zoną nietol­er­ancję pokar­mową lub chorobę meta­bol­iczną? Jeśli mamy wąt­pli­woś­ci co do diety w autyzmie, warto wykon­ać badana gene­ty­czne dziec­ka. Testy DNA wskażą jed­noz­nacznie, czy dziecko posi­a­da niepraw­idłowoś­ci w genach, które są odpowiedzialne za daną chorobę.

Nowoczesne bada­nia gene­ty­czne noworod­ków i dzieci są całkowicie niein­wazyjne, bezstre­sowe i bez­pieczne. Więk­szość testów DNA moż­na wykon­ać na pod­staw­ie wymazu z policz­ka, nie tylko w placów­ce medy­cznej, ale i nawet w domu pac­jen­ta. Następ­nie prób­ka jest wysyłana kuri­erem (w cenie bada­nia) do lab­o­ra­to­ri­um do anal­izy. Bada­nia DNA nie wyma­ga­ją spec­jal­nych przy­go­towań i moż­na je wykon­ać nawet na bard­zo wczes­nym etapie roz­wo­ju – np. w ciąży lub tuż po porodzie – dzię­ki temu może­my zaw­cza­su pomóc malu­chowi i ura­tować jego zdrowie.

Wynik bada­nia gene­ty­cznego jest ważny na całe życie. Jeśli nie wskaże ono niepraw­idłowoś­ci, rodz­ice zysku­ją pewność, że maluch nie zacho­ru­je na chorobę gene­ty­czną ani ter­az, ani w przyszłoś­ci. Z kolei, jeśli test DNA wykry­je chorobę meta­bol­iczną lub nietol­er­ancję pokar­mową, dowiedzą się oni, jak postępować z dzieck­iem, by popraw­ić jego funkcjonowanie.

🔷 Autyzm – dieta – dzieci z autyzmem są bardziej narażone na niedobory pokarmowe

Jak powin­na więc wyglą­dać dieta, gdy dziecko ma autyzm? Najważniejsze jest, by zad­bać o to, by była ona boga­ta w wit­a­miny i skład­ni­ki min­er­alne, kluc­zowe dla jego roz­wo­ju. W posiłkach nie może zabraknąć takich ele­men­tów jak wapń, żela­zo, mag­nez, wit­a­m­i­na A, C, D, E, K oraz wit­a­miny z grupy B. Dziecku z autyzmem należy zapewnić także niezbęd­ną ilość tłuszczów, białek i węglowodanów.

Jeśli dieta przy autyzmie jest źle zbi­lan­sowana, nie pomogą żadne suple­men­ty diety, dlat­ego odradzane jest stosowanie tego typu specy­fików na włas­ną rękę. Dopiero gdy u malucha potwierd­zono wys­tępowanie nietol­er­ancji pokar­mowej lub choro­by meta­bol­icznej, należy udać się do spec­jal­isty i zas­tosować się do jego zale­ceń związanych z wye­lim­i­nowaniem niek­tórych pro­duk­tów spoży­w­czych lub suplementacją.

Zobacz też:

Bada­nia immuno­log­iczne dzieci

Częste przez­ię­bi­enia

Brak odpornoś­ci u dziecka

Jak wzmoc­nić układ immuno­log­iczny dziecka?

Mikro­macierze badanie

Badanie WES 

Źródła:

1. Jamroz E., Pyrkosz A., 2017. Zaburzenia ze spektrum autyzmu. Aspekt genetyczno-metaboliczny, [w:] Spektrum autyzmu. Postępy w diagnozie i terapii, red. B. Galas-Zgorzalewicz, E. Majos, Poznań.

2. Szczałuba K., 2017. Cechy autystyczne jako objaw wrodzonych wad metabolizmu, „Pediatria Po Dyplomie”; 5.