Hipotrofia płodu — jakie są przyczyny i rodzaje hipotrofii? Poznaj badania

Hipotrofia pło­du to stan, w którym masa ciała dziec­ka jest zbyt niska w porów­na­niu do wieku ciąży, nazy­wa się hipotrofią pło­du. Moż­na wykryć ją jeszcze w trak­cie trwa­nia ciąży pod­czas bada­nia USG. Dla noworod­ka może być ona bard­zo niebez­piecz­na. Skąd się bierze? Czy da się jej zapo­biec? Wyjaśniamy!

Przeczy­taj więcej:

1. Hipotrofia pło­du — czym jest to schorzenie?
2. Rodza­je hipotrofii– hipotrofia asym­e­trycz­na i hipotrofia symetryczna
3. Hipotrofia pło­du — jakie są przyczyny
4. Hipotrofia w ciąży — jakie bada­nia wykonać?
5. Hipotrofia pło­du — zalece­nia dla ciężarnej
6. Lecze­nie hipotrofii noworodkowej

Hipotrofia płodu — czym jest to schorzenie?

Hipotrofia pło­du to ogranicze­nie jego wzras­ta­nia pod­czas ciąży. Zaburze­nie to jest inaczej nazy­wane hipotrofią wewnątrz­maci­czną. Do hipotrofii dochodzi, jeśli masa ciała dziec­ka nie przekracza 10 centy­la według siatek centy­lowych dla konkret­nego stop­nia zaawan­sowa­nia ciąży. Schorze­nie to może być bard­zo niebez­pieczne dla dziec­ka. Może ona skutkować niedotle­nie­niem pło­du czy wada­mi roz­wo­jowy­mi. Jed­nak to, jakie dzi­ała­nia niepożą­dane wys­tąpią, jest zależne od momen­tu wykrycia hipotrofii.

Rodzaje hipotrofii – hipotrofia asymetryczna i hipotrofia symetryczna

Hipotrofia może wys­tąpić w dwóch for­ma­ch – hipotrofii sym­e­trycznej oraz hipotrofii asym­e­trycznej. Hipotrofia sym­e­trycz­na wys­tępu­je, jeśli zostanie rozpoz­nana przed 20 tygod­niem ciąży. Dochodzi wtedy do zahamowa­nia pro­ce­su wzras­ta­nia, więc dziecko nie może przekroczyć 10 centy­la na siatce centy­lowej. Może dojść także do ciężkiej hipotrofii sym­e­trycznej. Wys­tępu­je ona, gdy masa ciała dziec­ka nie przekroczy 3 centy­la na siatce centylowej.

Po 20 tygod­niu ciąży wykry­wa się hipotrofię asym­e­tryczną. Jest to bardziej powszech­ny rodzaj tego zaburzenia. W tym przy­pad­ku wzrost dziec­ka zosta­je zahamowany, ale nie równomiernie. Niek­tóre częś­ci jego ciała np. obwód głów­ki mogą mieś­cić się w normie, a inne być zbyt małe np. obwód brzuszka.

Hipotrofia płodu — jakie są przyczyny

Hipotrofię w ciąży mogą wywoły­wać różne przy­czyny. Wyróż­nia się ich 3 główne grupy:

• Matczyne przy­czyny hipotrofii pło­du, czyli przy­czyny gene­ty­czne, chorobowe oraz środowiskowe. Do przy­czyn tych zal­icza się m.in. pale­nie papierosów w ciąży, picie alko­holu, nielec­zona cukrzy­ca czy prze­jś­cie w trak­cie ciąży infekcji. Jej podłoże gene­ty­czne jest pow­iązane z wys­tępowaniem trom­bofil­ii, czyli nad­krzepli­woś­ci oraz celi­ak­li u kobi­ety w ciąży;
• Przy­czyny hipotrofii pło­du związane z łożyskiem np. niewydol­ność łożys­ka czy łożysko przodujące;
• Płodowe przy­czyny hipotrofii pło­du — naukow­cy pow­iązu­ją hipotrofię z wys­tępowaniem u noworod­ka zespołu Turn­era, zespołu Sil­vera-Rus­sela oraz tri­so­mi­a­mi chro­mo­somów 21 (zespół Dow­na), 18 (zespół Edward­sa) oraz 13 (zespół Patau);

Hipotrofia w ciąży — jakie badania wykonać?

Hipotrofię noworod­kową najczęś­ciej wykry­wa się pod­czas wykony­wa­nia ciężarnej bada­nia ultra­sono­graficznego (USG). Wynik z bada­nia USG jest następ­nie nakładany na siatkę centy­lową, aby sprawdz­ić, czy masa ciała pło­du przekroczyła 10 centyl. Z wyniku bada­nia USG nie moż­na dowiedzieć się jed­nak, co jest przy­czyną hipotrofii pło­du. Jeśli więc hipotrofia w ciąży zostanie wykry­ta w tym bada­niu, to następ­nie należy wykonać:

• Anal­izę stęże­nia hormonów;
• Bada­nia pre­na­talne I trymestru;
• Badanie wol­nego płodowego DNA;

Hipotrofia płodu — zalecenia dla ciężarnej

Jeśli bada­nia potwierdz­iły hipotrofię pło­du, to kobi­eta ciężar­na musi zacząć jeszcze bardziej o siebie dbać. Przede wszys­tkim musi ona bardziej zatroszczyć się o swo­ją dietę. Spoży­wane posił­ki powin­ny być bogate w mag­nez, kwas foliowy oraz wit­a­m­inę C. Ciężar­na nie powin­na również prze­by­wać w miejs­cu, w którym jest narażona na dzi­ałanie szkodli­wych czyn­ników np. dymu papierosowego. Spec­jal­iś­ci w przy­pad­ku hipotrofii częs­to rekomen­du­ją leże­nie na lewym boku, aby przepływ krwi do łożys­ka był usprawniony. W niek­tórych przy­pad­kach lekarz prowadzą­cy może zale­cić zaży­wanie leków rozrzedza­ją­cych krew oraz suple­men­tację niezbęd­nych skład­ników. Jeśli przy­padek hipotrofii jest bard­zo cięż­ki, to zosta­je wywołany przed­w­czes­ny poród lub przeprowadza się cesarskie cięcie.

Leczenie hipotrofii noworodkowej

Noworod­ki z hipotrofią najczęś­ciej mon­i­toru­je się pod kątem endokryno­log­icznym. Zwraca się także uwagę na to, czy nie pojaw­ia­ją się objawy otyłoś­ci lub chorób układu ser­cowo-naczyniowego. Z hipotrofią wiążą się także inne schorzenia np. choro­by meta­bol­iczne, zaburzenia napię­cia mięśniowego czy niepraw­idłowa pra­ca nerek, więc dziecko powin­no być mon­i­torowane także pod tym kątem.

Aby lecze­nie było najbardziej skuteczne, należy dowiedzieć się, jakie czyn­ni­ki wywołały hipotrofię. Na samym początku zale­ca się potwierdze­nie lub wyk­lucze­nie udzi­ału genów w pow­sta­niu hipotrofii. W tym celu należy wykon­ać noworod­kowi bada­nia gene­ty­czne dziec­ka, dzię­ki którym będzie wiado­mo czy mate­ri­ał gene­ty­czny dziec­ka zaw­iera nieprawidłowości.

Spec­jal­iś­ci w przy­pad­ku hipotrofii rekomen­du­ją przeprowadze­nie kom­plek­sowego bada­nia gene­ty­cznego WES. Jest to badanie gene­ty­czne, pod­czas którego sprawdzany jest cały mate­ri­ał gene­ty­czny dziec­ka. Może więc ono wykryć takie zaburzenia jak np. zaburzenia powodu­jące objawy ze spek­trum autyz­mu, rzad­kie choro­by meta­bol­iczne, czy tri­somie. Badanie WES wykony­wane jest za pomocą nowoczes­nej tech­nologii NGS (Sek­wencjonowa­nia Nowej Gen­er­acji). Test jest niein­wazyjny i bezbolesny. Na jego wynik oczeku­je się do 7 tygodni.

Zobacz też:

Badanie WES cena

Autyzm bada­nia gene­ty­czne — zobacz co zrobić

Bada­nia immuno­log­iczne u dzieci