Badanie Rh płodu — najważniejsze informacje

Badanie Rh pło­du jest zale­cane do wyko­na­nia zwłaszcza dla tych rodz­iców, którzy nie wiedzą, czy są oni Rh-dodat­ni czy też Rh-ujem­ni. Geno­ty­powanie RhD pło­du poma­ga ocenić jakie wys­tępu­je ryzyko kon­flik­tu sero­log­icznego. Być może okaże się, iż pro­fi­lak­ty­ka śród­ciążowa nie jest potrzeb­na. Warto dowiedzieć się z poniższego artykułu na czym dokład­nie pole­ga badanie Rh pło­du i z czym się ono wiąże.

Spis treś­ci:

1. RhD pło­du — czym jest?
2. Rh pło­du i kon­flikt serologiczny
3. Badanie Rh pło­du — na czym polega?
4. Badanie anty­genu RhD pło­du z krwi matki
5. Geno­ty­powanie RhD pło­du i pro­fi­lak­ty­ka śród­ciążowa kon­flik­tu serologicznego

Każdy ma pewną grupę krwi. Wiążą się z nią m.in. antyge­ny wys­tępu­jące na krwinkach czer­wonych. Posi­adanie konkret­nej grupy krwi jest niezmi­en­ną cechą. Spośród pod­sta­wowych grup krwi moż­na wskazać na: 0‑brak anty­genu na krwinkach, A‑antygen A zna­j­du­ją­cy się na krwinkach i tak samo w przy­pad­ku B, AB-antyge­ny zarówno A i B na krwinkach.

Czym jest RhD płodu?

Zasad­niczą role odgry­wa anty­gen D, gdyż jest on bowiem obec­ny w krwi, zatem oso­ba jest Rh-dodat­nia, a kiedy nie ma go w ogóle to tj. oso­ba Rh-ujem­na. Istotne jest, iż obec­ność czy też jej brak (anty­genu D) nie jest zależ­na od grupy krwi układu AB0. Praw­ie 85% pop­u­lacji to oso­by Rh-dodat­nie, a resz­ta to Rh-ujemne.

Rh płodu i konflikt serologiczny

Poz­nanie czyn­ni­ka RhD pło­du jest pod­stawą, jeśli para stara się o dziecko. Badanie Rh pło­du pozwala na oce­nie­nie ryzy­ka pojaw­ienia się kon­flik­tu serologicznego.

Kon­flikt sero­log­iczny wys­tępu­je wtedy, gdy dziecko odziedz­iczy po swoim tacie krew Rh+, a mama posi­a­da czyn­nik Rh-. W tej sytu­acji orga­nizm mat­ki wyt­warza prze­ci­w­ci­ała prze­ciw krwi maleńst­wa. W związku z tym mogą one przenikać poprzez łożysko, a następ­nie uszkadzać krwin­ki pło­du. Kiedy wartość prze­ci­w­ci­ał będzie wyso­ka to spec­jal­ista musi zde­cy­dować co dalej, ponieważ może wys­tąpić konieczność, aby wykon­ać trans­fuzję wewnątrzmaciczną.

Badanie Rh płodu — na czym polega?

Badanie Rh pło­du przeprowadza się, żeby nie dop­uś­cić do wys­tąpi­enia kon­flik­tu sero­log­icznego. Pro­fi­lak­ty­ka wtedy pole­ga na oznacze­niu grupy krwi w układzie Rh. Kiedy u przyszłej mat­ki wykry­je się Rh- to należy przeanal­i­zować poziom prze­ci­w­ci­ał anty-Rh, a potem poda­je się jej immunoglob­u­linę anty D. Celem zas­trzyku jest zniszcze­nie prze­ci­w­ci­ał, które ewen­tu­al­nie mogły­by nawet zaszkodz­ić dziecku.

Pro­fi­lak­ty­ka śród­ciążowa kon­flik­tu sero­log­icznego swoim zakre­sem obe­j­mu­je oznacze­nie grupy krwi i badanie ukierunk­owane na obec­ność prze­ci­w­ci­ał odpornoś­ciowych, czyli Rh+ i Rh-. Budżet państ­wa finan­su­je też podanie immunoglob­u­liny anty-RhD pod­czas trwa­nia ciąży.

Badanie antygenu RhD płodu z krwi matki

Badanie anty­genu RhD pło­du z krwi mat­ki może zwol­nić z pro­fi­lak­ty­ki śród­ciążowej. Ten niein­wazyjny test pre­na­tal­ny bazu­je na metodzie bada­nia wol­nego płodowego DNA — anal­izie mate­ri­ału gene­ty­cznego dziec­ka, które krąży w krwi mat­ki. Obec­nie w Polsce geno­ty­powanie RhD pło­du przez bada­nia wol­nego płodowego DNA nie są jeszcze popularne.

Genotypowanie RhD płodu i profilaktyka śródciążowa konfliktu serologicznego

Badanie anty­genu RhD pło­du z krwi ciężarnej może znaleźć swo­je zas­tosowanie w bada­ni­ach masowych. Meto­da anal­izy czyn­ni­ka Rh pło­du może pomóc też kobi­etom, wśród których wcześniej już pojaw­ił się kon­flikt serologiczny.

Zalece­nia Nar­o­dowego Cen­trum Krwi wskazu­ją na to, iż anal­iza wol­nokrążącego DNA pło­du zna­j­du­jącego się w osoczu przyszłej mat­ki pozwala na zwol­nie­nie z wyko­na­nia pro­fi­lak­ty­ki śród­ciążowej kobi­et, u których płody RhD są ujemne, więc nie trze­ba podawać leku. Ta sytu­ac­ja wys­tępu­je u ok. 38% ciężarnych.

Autor: genetyczne.pl  | Zdję­cie: pixabay.com