Czy szczepić dziecko czy nie? Poznaj odpowiedź na to pytanie!

Rodz­ice maluchów w wieku przed­szkol­nym i szkol­nym częs­to zada­ją sobie ważne pytanie – czy szczepić dziecko? Jak bez­piecznie szczepić dziecko? Odpowiedź wcale nie jest taka pros­ta. Owszem, szczepi­enia pro­fi­lak­ty­czne są konieczne, by ochronić dziecko przed choroba­mi zakaźny­mi, zdarza­ją się jed­nak sytu­acje, kiedy dziecko ma prze­ci­wwskaza­nia do szczepi­enia lub maluch wyma­ga spec­jal­nych przy­go­towań przed podaniem szczepi­on­ki. Warto je poznać!

Czy szczepić dziecko – oto najważniejsze infor­ma­c­je na ten temat:

1. Czy szczepić dzieci – kiedy szczepi­e­nie pro­fi­lak­ty­czne może być niebezpieczne?
2. Szczepić czy nie szczepić – dzieci z choroba­mi metabolicznymi
3. Szczepić czy nie szczepić – dzieci z pier­wot­ny­mi niedob­o­ra­mi odporności
4. Szczepić dziecko, czy nie — wykonu­jąc bada­nia gene­ty­czne, rodz­ice mogą poz­nać odpowiedź na to pytanie!
5. Czy szczepić dziecko – test gene­ty­czny NOVA poz­woli zad­bać o bez­pieczeńst­wo szczepień

💙 Czy szczepić dzieci – kiedy szczepienie profilaktyczne może być niebezpieczne?

Szczepić dziecko czy nie – to pytanie zada­ją sobie rodz­ice, którzy przeczy­tali w Internecie, że szczepi­enia pro­fi­lak­ty­czne mogą być szkodli­we dla zdrowia. Tym­cza­sem nie ma badań naukowych, które by taką infor­ma­cję potwierdza­ły. Jedyne grupy osób, które powin­ny się zas­tanaw­iać, czy warto szczepić dzieci, to oso­by posi­ada­jące zapisane w genach choro­by wrod­zone. Niek­tóre z gene­ty­cznych schorzeń mogą wyma­gać bowiem spec­jal­nych przy­go­towań do szczepi­enia lub nawet stanow­ić jed­noz­naczne prze­ci­wwskazanie do poda­nia szczepi­on­ki. Należą do nich choro­by meta­bol­iczne u dzieci oraz pier­wotne niedobo­ry odpornoś­ci, o których pisze­my poniżej.

💙 Szczepić czy nie szczepić – dzieci z chorobami metabolicznymi

Szczepić dziecko czy nie? To pytanie powin­ni sobie zadać rodz­ice maluchów z zapisany­mi w genach choroba­mi meta­bol­iczny­mi. To gru­pa około 600 schorzeń, które wpły­wa­ją na funkcjonowanie metab­o­liz­mu, zakłó­ca­jąc je. Orga­nizm chorego nie potrafi przetwarzać praw­idłowo wszys­t­kich sub­stancji dostar­czanych z pokarmem, w związku z czym powin­na u niego zostać wprowad­zona spec­jal­na dieta restryk­cyj­na lub suple­men­tac­ja (w zależnoś­ci od zale­ceń lekarskich).

Czy warto szczepić dzieci z choroba­mi meta­bol­iczny­mi? U osób z zapisanym w genach zaburze­niem metab­o­liz­mu bard­zo ważny jest stan zdrowot­ny pac­jen­ta — częs­to wyma­ga­ją więc one spec­jal­nych przy­go­towań do poda­nia szczepi­on­ki. Choro­by meta­bol­iczne mają ten­dencję do załamy­wa­nia się osiąg­niętej równowa­gi zdrowia (dekom­pen­sacji meta­bol­icznej), np. w sytu­acji, gdy chory wymio­tu­je, cier­pi na jakąś infekcję lub jest przegłod­zony. Szczepi­e­nie moż­na podać tylko wtedy, gdy młody orga­nizm jest „wyrów­nany meta­bol­icznie”, w prze­ci­wnym razie może mu poważnie zaszkodzić.

Dobrym przykła­dem jest choro­ba meta­bol­icz­na – defi­cyt MCAD. Czy szczepić dzieci z tym zaburze­niem? Oczy­wiś­cie, jed­nak tylko po uprzed­nim nakarmie­niu! Gdy u malucha z defi­cytem MCAD dojdzie do przegłodzenia, podanie szczepi­on­ki może wywołać hipog­likemię, a nawet doprowadz­ić do śpiącz­ki. W trosce o należyte bez­pieczeńst­wo szczepi­enia istotne jest także badanie reakcji dziec­ka po poda­niu szczepi­on­ki pro­fi­lak­ty­cznej [1].

💙 Szczepić czy nie szczepić – dzieci z pierwotnymi niedoborami odporności

Dru­ga gru­pa chorób gene­ty­cznych, których obec­ność powin­na skła­ni­ać do reflek­sji, czy warto szczepić dzieci, to pier­wotne niedobo­ry odpornoś­ci. To set­ki różnorod­nych zaburzeń układu immuno­log­icznego, które znacznie zwięk­sza­ją podat­ność malucha na infekcje.

Pier­wotne niedobo­ry (w skró­cie PNO) wiążą się z wyższym ryzykiem wys­tąpi­enia alergii, chorób autoim­muno­log­icznych i nowot­worów, wpły­wa­ją one nieko­rzyst­nie także na funkcjonowanie wielu narządów i układów. Na całym świecie na pier­wotne niedobo­ry odpornoś­ci cho­ru­je ok. 6 mil­ionów osób, jed­nak z uwa­gi na bard­zo niespecy­ficzne objawy oraz ograniczenia w meto­dach badaw­czych, więk­szość pac­jen­tów wciąż nie ma postaw­ionej poprawnej diag­nozy gene­ty­cznej w tym kierunku [2].

PNO mają ogromne znacze­nie także w kon­tekś­cie szczepień. Zgod­nie z rekomen­dac­ja­mi Pol­skiego Insty­tu­tu Zdrowia Pub­licznego pier­wotne niedobo­ry odpornoś­ci stanow­ią bezwzględne prze­ci­wwskazanie do poda­nia dziecku tzw. żywych szczepi­onek (szczepi­onka prze­ci­wko gruźl­i­cy, szczepi­onka MMR, szczepi­onka prze­ci­wko ospie wietrznej) [3]. Jeśli nie zas­to­su­je­my się do tego zakazu i podamy malu­chowi szczepi­e­nie, może­my u niego wywołać objawy choro­by, na którą miało ono zostać zaszczepione.

💙 Szczepić dziecko czy nie — wykonując badania genetyczne, rodzice mogą poznać odpowiedź na to pytanie!

Pier­wotne niedobo­ry odpornoś­ci oraz choro­by meta­bol­iczne to bard­zo pod­stęp­ne schorzenia – u wielu osób mogą one prze­b­ie­gać lata­mi bezob­ja­wowo. Rodz­ice mogą sobie nawet nie zdawać sprawy, że ich dziecko posi­a­da niepraw­idłowoś­ci w genach, dopó­ki nie dojdzie do ujawnienia niepoko­ją­cych objawów. Wtedy jed­nak może być już za późno na jakiekol­wiek leczenie.

Zarówno pier­wotne niedobo­ry odpornoś­ci, jak i choro­by meta­bol­iczne, to choro­by wywołane niepraw­idłowym zapisem w genach. Takich schorzeń nie da się wykryć z całkow­itą pewnoś­cią za pomocą pod­sta­wowych badań pre­na­tal­nych, ultra­sono­grafii czy w późniejszym wieku dziec­ka – badań obra­zowych. Aby dowiedzieć się, czy szczepić dziecko czy nie, warto wykon­ać u malucha bada­nia, które sprawdza­ją bezpośred­nią przy­czynę chorób gene­ty­cznych, czyli zmi­any w genach.

💙 Czy szczepić dziecko – test genetyczny NOVA pozwoli zadbać o bezpieczeństwo szczepień

W Polsce są już dostęp­ne testy DNA, które moż­na wykon­ać od razu po urodze­niu dziec­ka i dowiedzieć się, dzię­ki nim, czy szczepić dziecko, czy nie. Jed­nym z nich jest innowa­cyjny test NOVA. To badanie gene­ty­czne noworod­ków i dzieci do lat 5, dzię­ki które­mu moż­na zyskać bard­zo szczegółową wiedzę na tem­at zdrowia malucha i, w opar­ciu o nią, bez­piecznie przy­go­tować dziecko do szczepień.

Test NOVA to badanie gene­ty­czne, wykony­wane najnowszą metodą NGS, która sprawdza pod­czas jed­nej anal­izy wszys­tkie mutac­je w danym genie, a nie tylko te najczęst­sze. Wynik bada­nia jest dodatkowo potwierdzany metodą Sangera, co daje pewność, że test DNA jest wiarygodny.

Badanie NOVA pozwala zidentyfikować:

• 12 pier­wot­nych niedoborów odporności,
• 68 chorób metabolicznych,
• 7 chorób wrodzonych,
• nietol­er­anc­je na 32 sub­stanc­je zawarte w 200 najpop­u­larniejszych lekach.

Bada­nia gene­ty­czne niemowla­ka są w stanie udzielić odpowiedzi na pytanie, czy pozornie zdrowy maluch nie ma zapisanej w genach choro­by. Dzię­ki nim moż­na w szy­b­ki i łatwy sposób wykryć u dziec­ka zarówno pier­wotne niedobo­ry odpornoś­ci i wrod­zone zaburzenia meta­bol­iczne – czyli choro­by, które mogą mieć wpływ na bez­pieczeńst­wo szczepień, jak i szereg innych nieprawidłowości.

Zobacz też:

Autyzm badanie dziec­ka — jakie możesz wykonać?

Badanie FRAX — czym jest?

Bada­nia immuno­log­iczne u dzieci

Źródła:

1. Szczepi­enia dzieci z choroba­mi układu ner­wowego — Stanowisko Pol­skiego Towarzyst­wa Wak­cynologii, 5.11.2015.
2. Pier­wotne Niedobo­ry Odpornoś­ci- stan obec­ny oraz potrze­by diag­nos­ty­ki i ter­apii w Polsce; Pex Phar­maSe­quence, Warsza­wa, październik 2017.
3. http://szczepienia.pzh.gov.pl/wszystko-o-szczepieniach/jakie-sa-ogolne-zasady-stosowania-szczepionek/2/#jakie-sa-przeciwwskazania-do-szczepien