Genetyka a rak jelita grubego — to musisz wiedzieć

Rak jeli­ta grubego, to jeden z najczęst­szych nowot­worów na świecie, jest częs­to związany z czyn­nika­mi gene­ty­czny­mi. Zna­jo­mość tych czyn­ników może znaczą­co wpłynąć na diag­nos­tykę, pro­fi­lak­tykę i lecze­nie. Wiedza o gene­ty­cznych pod­stawach raka jeli­ta grubego pozwala na odpowied­nie pode­jś­cie do leczenia i rozpoczę­cie go na wczes­nym etapie.

Kluczowe informacje o genetyce i raku jelita grubego

Gene­ty­ka odgry­wa ważną rolę w ryzyku roz­wo­ju raka jeli­ta grubego. Dziedz­iczne mutac­je w określonych genach mogą znacznie zwięk­szać praw­dopodobieńst­wo zachorowa­nia. Najważniejsze z nich to mutac­je w genach BRCA1, BRCA2.

Diagnostyka i badania genetyczne

Testy gene­ty­czne mogą pomóc w iden­ty­fikacji osób z wysokim ryzykiem raka jeli­ta grubego. W przy­pad­ku rodzin z his­torią raka jeli­ta grubego lub związanych nowot­worów, wyko­nanie testów może umożli­wić wczesne wykrycie predys­pozy­cji i pod­ję­cie dzi­ałań pro­fi­lak­ty­cznych. Oso­by z udoku­men­towany­mi predys­pozy­c­ja­mi gene­ty­czny­mi powin­ny reg­u­larnie prze­chodz­ić bada­nia prze­siewowe, takie jak kolonoskopia, aby mon­i­torować stan jeli­ta grubego i wykry­wać ewen­tu­alne zmi­any na wczes­nym etapie. 

Jak zapobiegać nowotworowi jelita grubego

• Zdrowy styl życia

 Wprowadze­nie zdrowych nawyków żywieniowych jest pod­stawą pro­fi­lak­ty­ki. Dieta boga­ta w błon­nik, z dużą iloś­cią warzyw, owoców i pro­duk­tów pełnoziar­nistych, wspiera praw­idłową funkcję jelit. Ogranicze­nie czer­wonego mięsa i przetwor­zonych pro­duk­tów mięs­nych również może pomóc w obniże­niu ryzyka.

• Reg­u­lar­na akty­wność fizyczna

 Utrzymy­wanie akty­wnoś­ci fizy­cznej wpły­wa korzyst­nie na zdrowie jelit. Zale­ca się co najm­niej 150 min­ut umi­arkowanej akty­wnoś­ci fizy­cznej tygod­niowo. Reg­u­larne ćwiczenia poma­ga­ją w utrzy­ma­niu praw­idłowej masy ciała i popraw­ia­ją funkcjonowanie jelit.

• Utrzy­manie praw­idłowej masy ciała

Otyłość jest czyn­nikiem ryzy­ka dla wielu nowot­worów, w tym raka jeli­ta grubego. Kon­tro­la masy ciała poprzez zdrową dietę i reg­u­larne ćwiczenia jest ważnym ele­mentem profilaktyki.

• Ogranicze­nie używek 

Spoży­cie alko­holu oraz pale­nie papierosów zwięk­sza­ją ryzyko roz­wo­ju raka jeli­ta grubego. Ogranicze­nie tych nawyków może mieć pozy­ty­wny wpływ na zdrowie jelit.

• Zna­jo­mość czyn­ników ryzyka

Świado­mość oso­bistych i rodzin­nych czyn­ników ryzy­ka, może pomóc w pod­ję­ciu dzi­ałań pro­fi­lak­ty­cznych. Wczes­na diag­noza i mon­i­torowanie stanu zdrowia są istotne dla osób z predys­pozy­c­ja­mi genetycznymi.