Cholera — objawy, przyczyny, diagnostyka i możliwości leczenia

Choro­ba cholera jest częs­ta w rejonach Afry­ki, Azji i Amery­ki o niskim poziomie warunk­ów san­i­tarnych. Ostat­nie dwie epi­demie cholery miały miejsce na Haiti oraz w Jeme­nie [1]. Jak objaw­ia się cholera? Na czym pole­ga­ją diag­nos­ty­ka i lecze­nie? Podpowiadamy.

Spis treś­ci:

1. Cholera — co to za choroba?
2. Cholera — objawy
3. Cholera — chorobę wywołu­je bakteria
4. Cholera — diagnostyka
5. Choro­ba cholera — leczenie
6. Cholera — rokowania

Cholera — co to za choroba?

Cholera to choro­ba zakaź­na o ostrym prze­biegu, rozwi­ja­ją­ca się w obrę­bie prze­wodu pokar­mowego [1]. Ostat­nie dwie duże epi­demie cholery miały miejsce w lat­ach 2010–2018 oraz 2017–2020, na tere­nie Haiti oraz w Jeme­nie, przy­czyniły się one łącznie do pon­ad 13 500 zgonów [1].

Cholera — objawy

Jak man­i­fes­tu­je się cholera? Objawy pojaw­ia­ją się nagle i gwał­town­ie naras­ta­ją. Należą do nich [1] [2]:

• inten­sy­w­na biegun­ka (bez bólów brzucha oraz bez uczu­cia par­cia na stolec),
• kur­czowe bóle mięśni,
• postępu­jące odwodnienie,
• wymio­ty bez towarzyszą­cych nudności,
• zmi­ana koloru, ksz­tał­tu oraz zapachu stol­ca (sta­je się płyn­ny, odbar­wiony, o mdłym zapachu).

W zależnoś­ci od bio­ty­pu bak­terii odpowiedzial­nej za cholerę mogą się pojaw­ić także objawy aty­powe, np. obfi­ty, płyn­ny, opal­izu­ją­cy stolec (tzw. rice water stool) [2]. W przy­pad­ku braku odpowied­niego leczenia w wyniku postępu­jącego odwod­nienia rozwi­ja­ją się objawy wstrzą­su hipowolemicznego oraz ostrej niewydol­noś­ci nerek [2], z tego powodu oso­by, które wró­ciły z rejonów stre­fy tropikalnej i mają biegunkę, powin­ny jak najszy­b­ciej udać się do lekarza.

Cholera — chorobę wywołuje bakteria

Jaka jest przy­czy­na cholery? Chorobę zakaźną prze­wodu pokar­mowego wywołu­je bak­te­ria, a konkret­nie przecinkowiec cholery (Vib­rio choler­ae) [1] [2]. Do zakaże­nia dochodzi drogą fekalno-oral­ną (w wyniku spoży­cia zanieczyszc­zonej wody lub żywnoś­ci (np. surowych owoców, warzyw, ryb lub sko­ru­pi­aków), a także poprzez bezpośred­ni kon­takt z chorym/nosicielem i/lub jego wydali­na­mi (wymioci­na­mi lub odchoda­mi) [2].

Główny­mi czyn­nika­mi zwięk­sza­ją­cy­mi ryzyko zachorowa­nia na cholerę są [4]:

• brak higieny pod­czas przyrządza­nia posiłków,
• brak higieny osobistej,
• gru­pa krwi 0,
• obniżona kwa­sowość żołądka,
• podróżowanie do rejonów tropikalnych,
• spoży­wanie surowych lub niedo­go­towanych potraw,
• złe warun­ki sanitarno-higieniczne.

Cholera — diagnostyka

Rozpoz­nanie choro­by cholery jest staw­iane na pod­staw­ie obrazu klin­icznego i badań diag­nos­ty­cznych, takich jak anal­iza kału w kierunku przecinkow­ców cholery, test immunochro­matograficzny oraz testy moleku­larne [2].

Choroba cholera — leczenie

Jak lec­zona jest cholera? Lecze­nie pole­ga na jak najszyb­szym zas­tosowa­niu anty­bio­tyków oraz nawod­nie­niu chorego poprzez podanie mu dużej iloś­ci płynów, glukozy oraz sub­stancji min­er­al­nych — chlorku sodu, cytry­ni­anu sodu, chlorku pota­su [1]. Jeśli choro­ba ma łagod­ny prze­bieg, pac­jent jest nawad­ni­any doust­nie, nato­mi­ast w cięższych przy­pad­kach może być wyma­gane podawanie płynów dożyl­nie. Bez wzglę­du na stan zaawan­sowa­nia choro­by cholera wyma­ga leczenia w warunk­ach szpitalnych.

Cholera — rokowania

Choro­ba cholera jest niebez­piecz­na, ponieważ nielec­zona, może doprowadz­ić do szy­bkiego odwod­nienia i zgonu nawet w ciągu kilku-kilku­nas­tu godzin [1] [2]. Jeśli chodzi o pro­fi­lak­tykę, pod­stawę stanowi szczepi­onka prze­ci­wko cholerze, podawana w 2 dawkach przed wyjaz­dem [1]. Oprócz szczepi­enia prze­ci­wko cholerze zale­cane jest także [1] [2]:

• mycie owoców i warzyw w prze­go­towanej wodzie,
• przestrze­ganie pod­sta­wowych zasad higieny osobistej,
• spoży­wanie wyłącznie prze­go­towanej wody oraz pro­duk­tów spoży­w­czych pod­danych uprzed­nio obróbce termicznej.

Źródła:

1. https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/choroby/zakazenia-bakteryjne/165143,cholera [dostęp: 16.11.2022 r.] 

2. Korze­niews­ki K. Cholera — choro­ba szczegól­nie niebez­piecz­na w kra­jach pop­u­larnych wśród turys­tów. Varia Med­ica, 2020, 4(1): 60–64

3. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cholera/symptoms-causes/syc-20355287 [dostęp: 16.11.2022 r.]