Do którego pokolenia dziedziczymy geny?

Każdy z nas otrzy­mał 50% swoich genów od mat­ki i 50% od ojca. Nasza mama i nasz tata również otrzy­mali po połowie swoich genów od naszych babć i dzi­ad­ków. Oni z kolei swo­je geny otrzy­mali od naszych pradzi­ad­ków. Czy to oznacza, że posi­adamy nawet niewielką część genów każdego naszego przod­ka? Do którego pokole­nia dziedz­iczymy geny? Sprawdź poniżej!

Spis treś­ci:

1. W jaki sposób dziedziczymy?
2. Czy mam geny wszys­t­kich przodków?

W jaki sposób dziedziczymy?

Zan­im odpowiemy na pytanie “do którego pokole­nia dziedz­iczymy geny?”, musimy zrozu­mieć, w jaki sposób dziedz­iczymy konkretne cechy po naszych przod­kach. Jest to dość skom­p­likowany proces.

Dziedz­icze­nie to wiel­ka lote­ria. Każdy plem­nik i komór­ka jajowa posi­ada­ją pewien zestaw genów, które dziecko dziedz­iczy w momen­cie zapłod­nienia. Cechy, które dziecko odziedz­iczy po rodz­i­cach, zależą więc od tego, w którym momen­cie połączy się komór­ka jajowa i plem­nik. Jeśli doszło­by do niego dzień później, to dziecko mogło­by po rodz­i­cach odziedz­iczyć już zupełnie inne cechy.

Dziecko, które posi­a­da dwóch niebieskoo­kich rodz­iców, może urodz­ić się z brą­zowy­mi ocza­mi. Dlaczego tak się dzieje? Rodz­ice dziec­ka swo­je geny odziedz­iczyli po swoich rodz­i­cach, Ci z kolei po swoich i tak dalej. Oznacza to, że nasz niebieskoo­ki tata (lub mama) w puli swoich genów może mieć taki gen, który deter­min­u­je brą­zowy kolor oczu. Geny mogą wędrować przez kil­ka pokoleń, wcale się nie ujawniając.

To, który gen ujawni się u naszego dziec­ka, zależy od jego siły. Może on być domin­u­ją­cy lub recesy­wny. Zwyk­le maluch otrzy­mu­je cechę zde­ter­mi­nowaną przez sil­niejszy gen. Przykład­owo — jeśli dziecko otrzy­ma domin­u­ją­cy gen deter­min­u­ją­cy niebies­ki kolor oczu i recesy­wny gen deter­min­u­ją­cy brą­zowy kolor oczu, to maluch będzie niebieskoo­ki. Musimy przy tym pamię­tać, że dru­gi przekazany gen nie zni­ka. Dziecko ma go w swo­jej puli genowej i może w przyszłoś­ci przekazać go swo­je­mu dziecku.

Czy mam geny wszystkich przodków?

Zakłada­jąc, że rodz­ice przekaza­li nam po 50% swoich genów, to dzi­ad­kowie musieli przekazać nam po 25%, a pradzi­ad­kowie po 12,5% i tak dalej. Nie jest to jed­nak dobry sposób na zobra­zowanie sobie tego, do którego pokole­nia dziedz­iczymy geny.

Nasz ojciec (lub mat­ka) posi­a­da po 50% genów od swoich rodz­iców. Nie oznacza to jed­nak, że przekaże nam on taką samą por­cję genów odziedz­ic­zonych po bab­ci i dzi­ad­ku. Plem­nik, który zapład­nia komórkę jajową, może przenosić np. 75% genów naszego dzi­ad­ka i tylko 25% genów naszej bab­ci. Pew­na pula genowa jest więc tra­cona z każdym pokoleniem.

Ist­nieje niemal 100% szans, że każdy z nas posi­a­da w swo­jej puli genowej geny naszych rodz­iców, dzi­ad­ków, pradzi­ad­ków, prapradzi­ad­ków i praprapradzi­ad­ków. W przy­pad­ku naszych prapraprapradzi­ad­ków szanse te wynoszą jedynie 49%. W kole­jnych pokole­ni­ach szanse te są już bliskie zeru. Geny od dal­szych przod­ków posi­a­da jedynie jed­na oso­ba na 100 000.