Choroba Leśniowskiego-Crohna — przyczyny, objawy, leczenie

Choro­ba Leśniowskiego-Crohna (potocznie określana także jako choro­ba Crohna) wiąże się ze znaczą­cym pogorsze­niem jakoś­ci życia. Jak objaw­ia się to schorze­nie? Czym jest spowodowane? Na czym pole­ga diag­nos­ty­ka oraz lecze­nie? Podpowiadamy.

Spis treś­ci:

Choro­ba Leśniowskiego-Crohna — co to takiego? Jakie są przyczyny?
Choro­ba Leśniowskiego-Crohna — częs­tość wys­tępowa­nia w populacji
Choro­ba Crohna — objawy
Choro­ba Crohna — diagnostyka
Choro­ba Leśniowskiego-Crohna — leczenie

Choroba Leśniowskiego-Crohna — co to takiego? Jakie są przyczyny?

Choro­ba Leśniowskiego i Crohna (potoczne określe­nie „choro­ba Crohna”) jest zal­iczana do nieswoistych chorób zapal­nych jelit. Schorze­nie to może się rozwinąć w dowol­nym odcinku prze­wodu pokar­mowego – od jamy ust­nej do odby­tu, jed­nak najczęś­ciej stan zapal­ny doty­czy koń­cowego odcin­ka jeli­ta krętego [1].

Dokład­na przy­czy­na choro­by Crohna nie jest znana, istot­ną rolę w roz­wo­ju tego schorzenia mogą odgry­wać [1] [2] [3]:
• czyn­ni­ki środowiskowe (np. stosowana dieta),
• mikro­bio­ta jelitowa,
• predys­pozy­c­je gene­ty­czne (np. mutac­ja NOD2/CARD15).

Choroba Leśniowskiego-Crohna — częstość występowania w populacji

Choro­ba Leśniowskiego-Crohna w wysoko rozwinię­tych kra­jach Unii Europe­jskiej jest rozpoz­nawana z częs­totli­woś­cią 5 przy­pad­ków na 100 000 osób rocznie [1]. Dla porów­na­nia częs­tość wys­tępowa­nia innych uwarunk­owanych gene­ty­cznie chorób wynosi [4] [5] [6]:
• dla mukowis­cy­dozy: 1 na 5000 urod­zonych dzieci w Polsce,
• dla zespołu Dow­na: śred­nio 1 na 700 urodzeń we wszys­t­kich kra­jach na świecie,
• dla SMA (rdzeniowego zaniku mięśni): 1 na 7000 urod­zonych dzieci w Polsce.

Choroba Crohna — objawy

Choro­ba Leśniowskiego-Crohna ma zwyk­le przewlekły i wielo­let­ni prze­bieg. Charak­terysty­czne dla tego schorzenia są następu­jące po sobie okresy zaostrzeń i remisji [1]. Jak man­i­fes­tu­je się choro­ba Crohna? Objawy, które są najczęś­ciej zgłaszane przez pac­jen­tów to [2]:
• biegunki,
• ból brzucha w dol­nej częś­ci, po prawej stron­ie, nasi­la­ją­cy się po posiłkach,
• krwaw­ie­nie z prze­wodu pokarmowego,
• zaję­cie okol­i­cy okołood­by­towej (w postaci owr­zodzeń, prze­to­ki, rop­nia lub zwężenia).

Nato­mi­ast objawy ogólne i nieswoiste, które mogą się pojaw­ić w prze­biegu tego schorzenia to [1]:
• gorączka,
• osłabienie,
• zmniejsze­nie masy ciała.

U około 40% pac­jen­tów choro­ba Crohna ma łagod­ny prze­bieg z długi­mi okre­sa­mi remisji, nato­mi­ast jeśli rozwi­ja się ona agresy­wnie, może dojść do znacznego uszkodzenia w obrę­bie prze­wodu pokar­mowego [7]. Wskutek postępu­jącego upośled­zonego wchła­ni­a­nia z cza­sem u chorego może się rozwinąć niedoży­wie­nie i wyniszcze­nie orga­niz­mu, dlat­ego po zaob­ser­wowa­niu objawów choro­by Crohna należy się niezwłocznie zgłosić do lekarza.

Choroba Crohna — diagnostyka

Rozpoz­nanie choro­by Leśniowskiego-Crohna jest usta­lane na pod­staw­ie obrazu klin­icznego oraz wyników licznych badań – endoskopowych, histopa­to­log­icznych, lab­o­ra­to­ryjnych, mikro­bi­o­log­icznych, obra­zowych, a nawet radi­o­log­icznych [1] [8].

Choroba Leśniowskiego-Crohna — leczenie

Jak dotąd nie opra­cow­ano skutecznego leczenia choro­by Crohna. Objawy tego przewlekłego schorzenia mogą nawracać nawet po usunię­ciu pier­wot­nego ogniska chorobowego. Lecze­nie far­mako­log­iczne swoiste pole­ga na stosowa­niu anty­bio­tyków, leków prze­ci­wza­pal­nych i immuno­supresyjnych, a także sub­stancji zale­canych w prze­biegu chorób autoim­muno­log­icznych, takich jak np. infliksymab [1]. Nato­mi­ast w lecze­niu obja­wowym sto­su­je się leki prze­ci­w­bólowe, prze­ci­w­cholin­er­giczne oraz prze­ci­w­biegunkowe [1].

Zalece­nia ogólne dla pac­jen­tów ze zdi­ag­no­zowaną chorobą Leśniowskiego-Crohna to [1]:
• unikanie czyn­ników powodu­ją­cych zaostrzenia – pro­fi­lak­ty­ka chorób infek­cyjnych, unikanie nies­teroid­owych leków prze­ci­wza­pal­nych, zaprzes­tanie pale­nia tytoniu,
• uzu­peł­ni­an­ie niedoborów: odwod­nienia, wit­a­minowych, zaburzeń elek­troli­towych, biał­ka i niedokrwistości.

Całkowite wylecze­nie choro­by Crohna jest praw­dopodob­nie niemożli­we, ale moż­na znacznie załagodz­ić prze­bieg tego schorzenia.

Źródła:

1. https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/choroby/jelitogrube/65252,choroba-lesniowskiego-i-crohna

2. https://podyplomie.pl/medycyna/35568,choroba-lesniowskiego-crohna-diagnostyka-i-mozliwosci-terapeutyczne

3. Kuś E. et al. Prze­bieg ciąży w choro­bie Leśniowskiego-Crohna – opis przy­pad­ku. Ginekolo­gia Pol­s­ka 79: 212–217 (2008)

4. https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/genetyka/151740,mukowis­cy­doza-zwloknie­nie-tor­bielowate

5. https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/genetyka/152284,zespol-downa

6. https://www.fsma.pl/rdzeniowy-zanik-miesni/jak-czeste-jest-sma/

7. Rad­wan P. Czy moż­na przewidzieć prze­bieg choro­by Leśniowskiego-Crohna? Jak reagować? Gas­troen­terolo­gia Klin­icz­na 10 (1): 32–38 (2018)

8. Maas­er C. et al. ECCO-ESGAR Guide­line for Diag­nos­tic Assess­ment in IBD Part 1: Ini­tial diag­no­sis, mon­i­tor­ing of known IBD, detec­tion of com­pli­ca­tions. Jour­nal of Crohn’s and Col­i­tis 2(13): 144–164 (2019)